Search This Blog

Sunday 3 May 2015

057 Trường Sa Giả Thái Phó 長沙賈太傅










 

Trường Sa Giả Thái Phó (1)

Giáng Quán (2) vũ nhân hà sở tri
Hiếu Văn (3) đạm bạc đạn canh vi
Lập đàm bất triển bình sinh học
Sự chức hà phương chí tử bi
Thiên giáng kì tài vô dụng xứ
Nhật tà dị vật (4) hữu lai thì
Tương Đàm chỉ xích tương lân cận
Thiên cổ tương phùng lưỡng bất vi


Chú thích


(1) Giả Thái Phó 賈太傅: Tức Giả Nghị 賈誼 (200-168, trước CN). Giỏi từ phú nghị luận, làm tới Thái Trung Đại Phu 太中大夫 đời Tây Hán 西漢, chủ trương cải cách, bị đám quý tộc bài xích, bị biếm làm Thái Phó Trường Sa Vương 長沙王. Bất đắc chí chết năm 33 tuổi. Khi qua sông Tương, Giả Nghị làm bài phú Điếu Khuất Nguyên 弔屈原 để giãi bày tâm sự mình.
(2) Giáng Quán 絳灌: Tức Giáng Hầu 絳侯 và Quán Anh 灌嬰, hai võ tướng, khai quốc công thần, được Hán Văn Đế 漢文帝 trọng dụng.
(3) Hiếu Văn 孝文: Tức Hán Văn Đế 漢文帝 (179-159, trước CN).
(4) Dị vật 異物: Giả Nghị ở Trường Sa, một hôm có có chim lạ đến đậu chỗ ông ngồi. Giả Nghị tin là điềm gở.


Dịch nghĩa :
Giả Thái Phó ở Trường Sa


Giáng Hầu, Quán Anh là những kẻ võ biền có biết gì
Vua Hiếu Văn không tha thiết gì, sợ thay đổi
Đứng suông mà bàn luận không thể bày tỏ cái học cả đời mình
Làm tròn chức phận có gì mà phải chịu chết đau thương
Trời cho tài lạ mà không có chỗ dùng
Chiều tà vật quái dị có lúc đến
Tương Đàm gần gũi trong gang tấc
(Sống cách nhau) hai nghìn năm, gặp gỡ, cả hai đâu có gì trái nghịch


Dịch thơ:
Giả Thái Phó ở Trường Sa


Giáng, Quán võ biền có biết chi
Hiếu Văn e ngại chẳng làm gì
Bàn suông không tỏ bình sinh học
Phận trọn cớ gì chết hận bi
Tài lạ trời cho không chỗ dụng
Vật kì điềm báo lúc chiều đi
Tương Đàm gần gũi trong gang tấc
Xa cách nghìn năm gặp cố tri


(Đặng Thế Kiệt dịch)








No comments:

Post a Comment