Thăng Long 昇龍 nghĩa đen là rồng hiện lên. Đến đời Nguyễn, Gia Long đóng đô tại Huế, và đổi chữ Long 龍 là rồng thành chữ Long 隆 là thịnh vượng. Nhưng trong văn thơ, cổ nhân vẫn viết chữ Long là rồng. Nguyễn Du từ Hà Tĩnh ra Thăng Long làm quan (1802). Lúc ấy Nguyễn Du 37 tuổi. Đến khi vâng mệnh đi sứ Trung Hoa (1813), Nguyễn Du từ kinh đô Huế đến Thăng Long một lần nữa. Hai bài thơ này làm lúc ra Thăng Long để sang Trung Quốc. Lúc đó Nguyễn Du đã gần ngũ tuần. Cho nên mới nói: Bạch đầu do đắc kiến Thăng Long 白頭猶得見昇龍.
 |
| image Internet: Thăng Long |
昇龍其一
傘嶺瀘江歲歲同
白頭猶得見昇龍
千年巨室成官道
一片新城沒故宮
相識美人看抱子
同遊俠少盡成翁
關心一夜苦無睡
短笛聲聲明月中
Thăng Long kì nhất
Tản Lĩnh Lô Giang tuế tuế đồng
Bạch đầu do đắc kiến Thăng Long
Thiên niên cự thất thành quan đạo
Nhất phiến tân thành một cố cung
Tương thức mỹ nhân khan bão tử
Ðồng du hiệp thiếu tẫn thành ông
Quan tâm nhất dạ khổ vô thụy
Ðoản địch thanh thanh minh nguyệt trung
Dịch nghĩa:
Thăng Long kì 1
Núi Tản sông Lô bao nhiêu năm vẫn thế
Bạc đầu còn được thấy lại Thăng Long
Những ngôi nhà đồ sộ nghìn xưa, nay đã trở thành đường sá
Một tòa thành mới làm mất dấu cung điện cũ
Người đẹp quen biết nay đều bồng con
Bạn hào hiệp lúc nhỏ cũng đều thành ông già
Nghĩ ngợi thâu đêm, khổ tâm không ngủ được
Trong bóng trăng trong, địch thổi từng hồi từng hồi
Dịch thơ:
Thăng Long kì 1
Núi Tản sông Lô vẫn núi sông
Bạc đầu còn được thấy Thăng Long
Nghìn năm cự thất thành quan lộ
Một dải tân thành lấp cố cung
Người đẹp buổi xưa đều bế trẻ
Bạn chơi thuở nhỏ thảy thành ông
Thâu đêm chẳng ngủ lòng thêm bận
Ðịch thổi trăng trong tiếng não nùng
(Quách Tấn dịch)
昇龍其二
古時明月照新城
猶是昇龍舊帝京
衢巷四開迷舊跡
管弦一變雜新聲
千年富貴供爭奪
早歲親朋半死生
世事浮沉休嘆息
自家頭白亦星星
Thăng Long kì nhị
Cổ thời minh nguyệt chiếu tân thành
Do thị Thăng Long cựu đế kinh
Cù hạng tứ khai mê cựu tích
Quản huyền nhất biến tạp tân thanh
Thiên niên phú quý cung tranh đoạt
Tảo tuế thân bằng bán tử sinh
Thế sự phù trầm hưu thán tức
Tự gia đầu bạch diệc tinh tinh
Dịch nghĩa:
Ánh trăng ngày trước soi xuống ngôi thành mới,
Đây vẫn là Thăng Long, kinh đô của các triều vua cũ.
Đường xá dọc ngang xóa mất dấu vết cũ,
Tiếng đàn sáo cũng đổi khác, lẫn nhiều âm thanh mới.
Nghìn năm phú quý vẫn làm mồi cho sự tranh đoạt,
Bạn bè lúc nhỏ, kẻ còn người mất.
Thôi đừng than thở cho cảnh đời chìm nổi,
Mái tóc ta đây cũng bạc phơ rồi.
Dịch thơ:
Thăng Long kì 2
Thành mới trăng xưa bóng tỏ mờ
Thăng Long nghìn trước chốn kinh đô
Dấu xưa khuất lấp đường xe ngựa
Ðiệu mới xô bồ nhịp trúc tơ
Danh lợi mồi ngon đua cướp giựt
Bạn bằng lớp trước sống lơ thơ
Nổi chìm thế sự đừng than nữa
Mái tóc mình đây cũng bạc phơ
(Quách Tấn dịch)
Tham khảo
- Tố Như thi, Quách Tấn, An Tiêm in lần thứ hai tại Paris, 1995.
No comments:
Post a Comment